Việc đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ đã quan trọng nhưng việc quản trị, phát triển sử dụng sau đăng ký còn quan trọng hơn nhiều. Bởi trong hoạt động quản trị, đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp chỉ là một khâu trong chu trình quản trị nhằm mục tiêu bảo vệ thành quả sáng tạo, nhưng các khâu khác cũng có vai trò đặc biệt quan trọng như tạo dựng, phát triển tài sản trí tuệ, thương mại hóa để phát huy khả năng sinh lợi của tài sản trí tuệ. Vì vậy, quản trị tốt tài sản trí tuệ là yếu tố quyết định sự thành công của doanh nghiệp, nhất là khi tài sản trí tuệ chiếm tỷ trọng lớn trong giá trị thị trường của doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt với sự phát triển bùng nổ của nhiều ngành công nghiệp 4.0. TS. Tạ Quang Minh Viện trưởng Viện Khoa học sở hữu trí tuệ khẳng định.

TS. Tạ Quang Minh, Viện trưởng Viện Khoa học Sở hữu trí tuệ

-  Thưa ông, hiện nay chúng ta đã có hệ thống luật, văn bản, hướng dẫn xác lập, bảo hộ tài sản trí tuệ. Vậy việc sử dụng sau khi được bảo hộ đã có nhiều chuyển biến?

 Ipplatform.gov.vn là nền tảng dữ liệu và dịch vụ thông tin sở  hữu công nghiệp được Viện Khoa học sở hữu trí tuệ (VIPRI) phối hợp với Cục Sở hữu trí tuệ (IP VIETNAM), Công ty Cổ phần phát triển công nghệ (MITEC) và các đối tác  thiết kế, xây dựng.

TS. Tạ Quang Minh: Có thể nói rằng xét về khía cạnh thể chế, trong thời gian qua chúng ta đã xây dựng được một hệ thống văn bản pháp luật về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ tương đối đầy đủ, cơ bản phù hợp với những chuẩn mực và đòi hỏi của quá trình hội nhập quốc tế. Xét về mặt nhận thức, các doanh nghiệp Việt Nam đã có nhiều động thái tích cực hơn so với trước đây về vấn đề xác lập quyền đối với tài sản trí tuệ do mình tạo ra hoặc sở hữu. 

Nghiên cứu gần đây của chúng tôi cho thấy, như đối với sáng chế, 68% doanh nghiệp có sáng chế đã nộp đơn đăng ký hoặc đã được cấp văn bằng bảo hộ, còn đối với nhãn hiệu thì có 65,6% doanh nghiệp có nhãn hiệu ở trạng thái đã nộp đơn đăng ký hoặc đã được cấp văn bằng bảo hộ.

Tuy nhiên, sau khi các tài sản trí tuệ nói trên được đăng ký bảo hộ, hầu hết doanh nghiệp chưa quan tâm tới việc quản trị các quyền đã được xác lập, trong đó có quản trị hoạt động thương mại hóa tài sản trí tuệ nhằm phát huy giá trị của tài sản đó góp phần làm gia tăng kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

So với trước đây, hoạt động thương mại hóa tài sản trí tuệ của người Việt Nam mặc dù có một số chuyển biến tích cực nhưng còn chưa tương xứng với tiềm năng giá trị của các tài sản đó. Qua nghiên cứu chúng tôi thấy rằng dường như việc khai thác thông tin về tài sản trí tuệ còn nhiều bất cập, nhiều tài sản trí tuệ được tạo ra chưa theo kịp trình độ và xu hướng phát triển công nghệ, mối liên kết giữa tài sản trí tuệ với nhu cầu sử dụng của ngành công nghiệp hay thị trường còn lỏng lẻo dẫn đến tình trạng nhiều tài sản trí tuệ được tạo ra nhưng lạc hậu so với công nghệ hiện tại, ít có giá trị kinh tế và tiềm năng thương mại hóa, khó thu hút nhà đầu tư.

- Theo ông, đâu là nguyên nhân của thực trạng trên?

TS. Tạ Quang Minh: Có khá nhiều nguyên nhân, trước hết phải kể đến xuất phát từ những điểm hạn chế không chỉ ở khâu đăng ký xác lập quyền mà ngay cả khâu tạo dựng tài sản trí tuệ và thương mại hóa quyền sở hữu trí tuệ.

Cụ thể là hiện nay doanh nghiệp đang gặp phải một số khó khăn liên quan tới thủ tục đăng ký, hiệu lực bảo hộ độc quyền và chất lượng của tài sản trí tuệ, chẳng hạn như thời gian đăng ký xác lập quyền kéo dài; hiệu lực bảo hộ độc quyền đối với tài sản trí tuệ còn hạn chế, sản phẩm chứa tài sản trí tuệ dễ bị sao chép, giả mạo trên thị trường; nhiều tài sản trí tuệ có chất lượng không tốt, thiếu tính sáng tạo, không đủ hấp dẫn để nhà đầu tư quan tâm và thương mại hóa, không đáp ứng được những đòi hỏi của ngành công nghiệp liên quan...

Nguyên nhân cơ bản của tình hình nói trên là do doanh nghiệp chưa nhận thức tốt về vai trò của thông tin sở hữu công nghiệp và khai thác nguồn lực quý giá này phục vụ cho hoạt động nhận dạng, theo dõi, kiểm soát, quản trị tài sản trí tuệ của mình.

- Thưa ông, việc đăng ký bảo hộ đã quan trọng nhưng việc quản trị, phát triển sử dụng sau đăng ký còn quan trọng hơn nhiều?

TS. Tạ Quang Minh: Đúng như vậy. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng quản trị tốt tài sản trí tuệ là yếu tố quyết định sự thành công của doanh nghiệp, nhất là khi tài sản trí tuệ chiếm tỷ trọng lớn trong giá trị thị trường của doanh nghiệp.

Trong hoạt động quản trị, đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp chỉ là một khâu trong chu trình quản trị nhằm mục tiêu bảo vệ thành quả sáng tạo, nhưng các khâu khác cũng có vai trò đặc biệt quan trọng như tạo dựng, phát triển tài sản trí tuệ, thương mại hóa để phát huy khả năng sinh lợi của tài sản trí tuệ.

 Nếu không quản trị tốt hai khâu này thì việc đăng ký xác lập quyền không có nhiều ý nghĩa, nhất là trong bối cảnh sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt với sự phát triển bùng nổ của nhiều ngành công nghiệp 4.0.

- Vậy để để giúp việc đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ và quản trị, phát triển sử dụng sau đăng ký, Viện Khoa học sở hữu trí tuệ đã có những bước đồng hành nào, thưa ông?

TS. Tạ Quang Minh: Trong thời gian qua, Viện Khoa học sở hữu trí tuệ đã bước đầu triển khai tích cực một số hoạt động cũng như xây dựng những công cụ cần thiết phục vụ việc phát triển tài sản trí tuệ và quản trị tốt loại tài sản này của doanh nghiệp, các tổ chức và cá nhân trong nước.

 Ngoài công tác nghiên cứu để phục vụ việc hoạch định chính sách và môi trường thuận lợi cho hoạt động tạo dựng tài sản trí tuệ, xác lập quyền, thương mại hóa quyền sở hữu trí tuệ, chúng tôi thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn nhằm cải thiện hiểu biết, kỹ năng quản trị tài sản trí tuệ cho các đối tượng khác nhau, cung cấp các dịch vụ tư vấn và ý kiến chuyên môn dưới nhiều hình thức như trực tuyến, tại chỗ, kết luận giám định, chứng thư định giá...

Đáng chú ý là để khắc phục thực trạng quản trị tài sản trí tuệ như đã nói trên, Viện Khoa học sở hữu trí tuệ đã xây dựng và vận hành một công cụ thông tin sở hữu công nghiệp

Nền tảng IPPlatform - tích hợp cơ sở dữ liệu sở hữu công nghiệp cập nhật, đáng tin cậy với các dịch vụ đa dạng, đa đối tượng nhằm đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong mọi khâu của chu trình quản trị tài sản trí tuệ. Nền tảng IPPlatform này đã được vận hành thử nghiệm trên http://ipplatform.vipri.gov.vn và nhận được sự quan tâm của doanh nghiệp.

Trong thời gian tới, để tiếp tục phát huy những lợi ích của công cụ này, chúng tôi sẽ mở rộng các trạm IPPlatform tới các cơ quan quản lý khoa học và công nghệ ở các địa phương, các doanh nghiệp, hội nghề nghiệp, tổ chức khoa học và công nghệ có nhu cầu... để hỗ trợ trực tiếp các chủ thể này trong hoạt động quản trị tài sản trí tuệ cũng như trong công tác quản lý sở hữu trí tuệ nói chung.

- Xin cảm ơn ông!

Ipplatform.gov.vn gồm nền tảng dữ liệu sở hữu công nghiệp và Nền tảng dịch vụ thông tin sở hữu công nghiệp: Nền tảng dữ liệu sở hữu công nghiệp được tích hợp từ: Dữ liệu về đối tượng sở hữu công nghiệp đăng ký và bảo hộ tại Việt Nam được công bố do Cục Sở hữu trsi tuệ cung cấp định kỳ, dữ liệu về đối tượng sở hữu công nghiệp đăng ký quốc tế có chỉ định Việt Nam, dữ liệu liên quan do người sử dụng cung cấp được xác thực và dữ liệu phát sinh trong quá trình thực hiện các dịch vụ sở hữu công nghiệp (thông  qua Module  “Cập  nhật thông tin”). Module  “Tra cứu thông tin” được thiết kế, xây dựng để cho Người dùng khai thác dữ liệu có trên Nền tảng dữ liệu sở hữu công nghiệp.  Nền tảng dịch vụ thông tin sở hữu công nghiệp (SHCN) bao gồm các dịch vụ liên quan và dịch vụ khác trên cơ sở khai thác thông tin SHCN. Người  dùng có thể sử dụng các loại dịch vụ khác nhau bằng  cách gửi yêu  cầu dịch vụ theo mẫu thiết kế trong Module “Dịch vụ thông tin”. Các Module “Cập nhật thông tin”, “Sàn giao  dịch” cùng  với các chức năng khác  trên IPPLATFORM.GOV.VN (Tin tức, Công bố tháng, Giới thiệu và hướng dẫn, Hỏi đáp) được thiết kế, xây dựng để hỗ trợ cho hai Module  chính  là “Tra cứu thông tin” và “Dịch vụ thông tin.

Nguồn: www.daibieunhandan.vn/

• Tags: